Μαιευτική Επιστήμη

Μαιευτική Επιστήμη

Μαιευτική Επιστήμη  

Η μαιευτική, είναι ένα επάγγελμα που ανήκει στις ιατρικές επιστήμες και ασχολείται με την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και τη λοχεία, συμπεριλαμβανομένης και της φροντίδας του νεογνού, εκτός από τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία των γυναικών καθ’όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Η επαγγελματίας της μαιευτικής είναι γνωστή ως μαία. Η στολή που φοράει η μαία αποτελείται από μπλούζα με παντελόνι και είναι συνήθως χρώματος ροζ και απαλό γαλάζιο.

Μια μετα-ανάλυση του 2013 από το Ίδρυμα Κοχρέιν συμπέρανε ότι πρέπει να προσφέρονται στις περισσότερες γυναίκες μαιευτικά πρότυπα φροντίδας και οι γυναίκες πρέπει να ενθαρρύνονται να ζητούν αυτήν την επιλογή, αν και πρέπει να δειχθεί η δέουσα προσοχή στην εφαρμογή αυτής της συμβουλευτικής σε γυναίκες με σημαντικές ιατρικές ή μαιευτικές επιπλοκές΄΄. Στην ανάλυση βρέθηκε ότι η μαιευτική φροντίδα συνδεόταν με μείωση στη χρήση του επισκληρίδιου ορού, με λιγότερες περινεοτομές ή τοκετούς με εργαλεία, και μειωμένες πιθανότητες απώλειας του εμβρύου πριν την ολοκλήρωση 24 εβδομάδων κυοφορίας. Ωστόσο, αυτού του είδους η φροντίδα έχει συσχετισθεί με αύξηση του μέσου όρου διάρκειας τοκετού μετρημένου σε ώρες.

 

Αντικείμενα της μαιευτικής

Εγκυμοσύνη

• Πρώτο τρίμηνο

Οι εξετάσεις του πρώτου τριμήνου διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Γίνονται Τεστ-Παπ και γενική εξέταση ούρων, αιματολογικές εξετάσεις που συμπεριλαμβάνουν μια γενική εξέταση αίματος, ομαδοποίηση αίματος(περιλαμβανομένης εξέτασης ρέζους), εξετάσεις για σύφιλη, ηπατίτιδα, HIV και ερυθρά. Επιπλέον μπορούν να γίνουν εξετάσεις για χλαμύδια με δείγμα ούρων, και εξετάσεις Δρεπανοκυτταρικής αναιμίας και Μεσογειακής αναιμίας σε γυναίκες που ανήκουν σε ομάδες υψηλού ρίσκου. Χρειάζεται η συναίνεση των γυναικών πριν τις απαραίτητες εξετάσεις. Επίσης μετρούνται η πίεση του αίματος, το ύψος και το βάρος. Οι προηγούμενες εγκυμοσύνες καθώς και το οικογενειακό, κοινωνικό και ιατρικό ιστορικό συζητούνται. Οι γυναίκες μπορούν να κάνουν και μία εξέταση υπερήχου κατά το πρώτο τρίμηνο για να υπολογίσουν την εκτιμώμενη ημερομηνία τοκετού. Κάποιες μπορούν να κάνουν γενετικά τεστ, όπως εξετάσεις για το Σύνδρομο Down. Επίσης συζητούνται θέματα όπως η διατροφή, η άσκηση και δυσφορίες όπως οι πρωινές ναυτίες.

 

• Δεύτερο τρίμηνο

Η εγκυμονούσα επισκέπτεται την μαία σε μηνιαία βάση ή και πιο συχνά κατά το δεύτερο τρίμηνο. Ο σύντροφος της μέλλουσα μητέρας μπορεί να τη συνοδεύει. Η μαία θα συζητήσει θέματα εγκυμοσύνης όπως κούραση, καούρες, κιρσούς και άλλα κοινά προβλήματα όπως πόνοι στην πλάτη. Η πίεση του αίματος και το βάρος παρακολουθούνται και η μαία μετράει την κοιλιά της εγκύου για να διαπιστώσει αν το έμβρυο αναπτύσσεται όπως αναμένεται. Εργαστηριακές εξετάσεις όπως γενική εξέταση ούρων, γενική εξέταση αίματος και δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη γίνονται αν η μαία θεωρήσει πως είναι απαραίτητο.

 

• Τρίτο τρίμηνο

Στο τρίτο τρίμηνο η μαία θα βλέπει την εγκυμονούσα κάθε δύο εβδομάδες μέχρι την 36η εβδομάδα και σε εβδομαδιαία βάση μετά από αυτό το όριο. Το βάρος και η πίεση του αίματος θα ελέγχονται, ενώ θα γίνονται και κοιλιακές μετρήσεις. Εργαστηριακά τεστ όπως γενική εξέταση αίματος και γενική εξέταση ούρων μπορούν να γίνουν μαζί με επιπλέον εξετάσεις για υψηλού ρίσκου εγκυμοσύνες. Η μαία ψηλαφεί την κοιλιά της γυναίκας για να καθορίσει τη θέση του εμβρύου. Μια εξέταση λεκάνης μπορεί να γίνει για να δείξει αν ο τράχηλος της μήτρας διαστέλλεται.. Η μαία και η μέλλουσα μητέρα συζητούν για τις επιλογές τοκετού και καταρτούν ένα σχέδιο φροντίδας τοκετού.

 

Τοκετός

Ωδίνες και τοκετός

 

 

 

 

 

 

Μια επίδειξη της κανονικής θέσης του εμβρύου πριν τον τοκετό. Οι μεμβράνες έχουν διαρραγεί και τράχηλος έχει διασταλεί πλήρως.

 

 

 

 

 

 

 

Νεογέννητο ξεκουράζεται ενώ η μαία ελέγχει την αναπνοή.

 

Οι μαίες είναι κατάλληλες για να βοηθήσουν σε έναν φυσιολογικό κολπικό τοκετό ενώ οι πιο περίπλοκες περιπτώσεις αναλαμβάνονται από ιατρικό προσωπικό με πιο εξειδικευμένη εκπαίδευση. Ο τοκετός χωρίζεται σε τέσσερα στάδια:

 

1. Πρώτο στάδιο τοκετού: Κατά το πρώτο στάδιο τοκετού η εγκυμονούσα αρχίζει να νιώθει δυνατές και τακτικές συσπάσεις οι οποίες έρχονται κάθε 5-20 λεπτά και διαρκούν 30 με 60 δευτερόλεπτα. Οι συσπάσεις σταδιακά γίνονται δυνατότερες, πιο συχνές και διαρκούν περισσότερο μέχρι ο τράχηλος να διασταλεί πλήρως στα 10 εκατοστά.
2. Δεύτερο στάδιο τοκετού: Στο δεύτερο στάδιο το βρέφος ξεκινά να κατεβαίνει από τη γεννητική δίοδο. Καθώς το βρέφος κινείται προς την είσοδο του κόλπου, το κεφάλι του μπορεί να φανεί. Παλαιότερα, η επισιοτομή ( μια τομή στον ιστό στην είσοδο του κόλπου) γινόταν ως μέρος της διαδικασίας καθώς πιστευόταν ότι εμπόδιζε την υπερβολική διάσχιση και ότι θεραπευόταν πιο ολοκληρωμένα από μία φυσική διάσχιση. Εντούτοις, πιο πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι μία χειρουργική τομή μπορεί να είναι πιο εκτεταμένη από ένα φυσικό σχίσιμο και ότι είναι πιο πιθανό να συμβάλλει σε μεταγενέστερη ακράτεια και πόνο κατά τη σεξουαλική επαφή απ’ότι θα έκανε ένα φυσικό σχίσιμο..

Η μαία βοηθά το βρέφος και όταν αυτό έχει εμφανιστεί πλήρως, κόβει τον ομφάλιο λώρο. Αν ζητηθεί, ο πατέρας μπορεί να κόψει τον λώρο. Στο παρελθόν ο λώρος κοβόταν σχεδόν αμέσως μετά τον τοκετό, ωστόσο υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι η καθυστερημένη κοπή του μπορεί να ωφελήσει το βρέφος..

 

3. Τρίτο στάδιο τοκετού: Κατά το τρίτο στάδιο εκδύεται ο πλακούντας από τη μήτρα.
4. Τέταρτο στάδιο τοκετού: Το τέταρτο στάδιο του τοκετού είναι η περίοδος που ξεκινά αμέσως μετά τον τοκετό και διαρκεί 6 περίπου εβδομάδες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιγράφει αυτήν την περίοδο ως την πιο κρίσιμη αλλά και πιο παραμελημένη φάση της ζωής της μητέρας και του βρέφους. Για χρόνια, τα βρέφη τυπικά απομακρύνονταν από τις μητέρες τους μετά τη γέννα, ωστόσο από το 2000 και μετά, κάποιες αρχές άρχισαν να συστήνουν ότι η πρόωρη σωματική επαφή του βρέφους με τη μητέρα (τοποθετώντας το γυμνό βρέφος στο στήθος της μητέρας) ωφελούν και τους δύο. Από το 2014, η σωματική επαφή επιδοκιμάζεται από όλα τα ιδρύματα που είναι υπεύθυνα για την ευημερία των βρεφών. Έτσι, για να υποβοηθήσει τη δημιουργία δεσμού καθώς και έναν επιτυχή θηλασμό, η μαία παρατηρεί άμεσα καθώς το βρέφος ξαπλώνει στο στήθος της μητέρας και το απομακρύνει για περαιτέρω παρατηρήσεις μόνο μετά τον πρώτο του θηλασμό.

Μετά τη γέννα, αν η μητέρα έκανε περινεοτομή ή έχει ένα σχίσιμο στο περίνεο, αυτό ράβεται. Η μαία παρακολουθεί σε τακτική βάση τη συστολή της μήτρας, το μέγεθος της και την κολπική αιμορραγία.. Καθ’όλη τη διάρκεια του τοκετού, τα ζωτικά σημεία της μητέρας(θερμοκρασία, πίεση του αίματος και καρδιακός παλμός παρακολουθούνται στενά και η πρόσληψη και αποβολή υγρών μετράτε. Η μαία επίσης παρακολουθεί τον καρδιακό παλμό του βρέφους, ψηλαφεί την κοιλιά της μητέρας για να παρακολουθεί τη θέση του εμβρύου και κάνει κολπικούς ελέγχους όταν χρειάζεται. Αν η γέννα αποκλίνει από το φυσιολογικό σε οποιοδήποτε στάδιο, η μαία ζητά βοήθεια από πιο εξειδικευμένο προσωπικό.

 

Θέσεις τοκετού

Έως τον προηγούμενο αιώνα είχε χρησιμοποιηθεί ποικιλία στάσεων για τη γέννα. H θέση λιθοτομίας χρησιμοποιήθηκε μόνο μετά την εμφάνιση των λαβίδων τον 17ο αιώνα και από τότε ο τοκετός μετατράπηκε από μία υποστηρικτική εμπειρία στο σπίτι σε μία ιατρική παρέμβαση στο νοσοκομείο. Υπάρχουν σημαντικά πλεονεκτήματα στην υιοθέτηση μιας κάθετης στάσης στον τοκετό, όπως δυνατότερες και αποτελεσματικότερες συσπάσεις, οι οποίες βοηθούν την τραχηλική διαστολή, αυξημένη διάμετρος της λεκάνης και βελτιωμένη συσταλτικότητα της μήτρας. Upright positions in the second stage include sitting, squatting, kneeling, and being on hands and knees. Η κάθετη στάση στο δεύτερο στάδιο περιλαμβάνει κάθισμα σε καρέκλα, κάθισμα ανακούρκουδα, γονάτισμα και στάση στα χέρια και τα γόνατα.

 

Μεταγεννητική περίοδος

Για τις γυναίκες που γέννησαν σε μαιευτήριο, η ελάχιστη παραμονή για παρακολούθηση σε΄αυτό είναι 6 ώρες. Όσες αποχωρούν νωρίτερα, το κάνουν ενάντια σε κάθε ιατρική συμβουλή. Επίσης μπορούν να επιλέξουν πότε να φύγουν από το μαιευτήριο. Πλήρεις μεταγεννητικές εκτιμήσεις γίνονται καθημερινά σε γυναίκες σε κατάσταση νοσηλείας, ή και πιο συχνά αν χρειάζεται. Μια μεταγεννητική εκτίμηση περιλαμβάνει εξωτερική παρατήρηση της γυναίκας, γενική σωματική κατάσταση, θηλασμός (είτε συζήτηση και επιβοήθηση στον θηλασμό ή συζήτηση για καταστολή της γαλουχίας), ψηλάφηση της κοιλίας( σε περίπτωση φυσιολογικού κολπικού τοκετού) για έλεγχο υποστροφής της μήτρας, ή έλεγχο της καισαρικής τομής(τα ρούχα δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν), έλεγχος του περινέου (ειδικά σε περίπτωση διάσχισης ή ύπαρξης ραμμάτων), ανασκόπηση της λοχείας της, επιβεβαίωση ότι τόσο το ουροποιητικό όσο και το πεπτικό σύστημα λειτουργούν και αναζήτηση συμπτωμάτων θρόμβωσης στις κεντρικές εσωτερικές αρτηρίες. Το βρέφος επίσης ελέγχεται για ίκτερο, σημεία επαρκούς θηλασμού ή για άλλες ανησυχητικές καταστάσεις. Το βρέφος έχει μια βρεφική εξέταση μεταξύ 6 και 72 ωρών από τη γέννα για εντοπισμό καταστάσεων όπως καρδιακή ανεπάρκεια, ελαττωματικά ισχία ή οφθαλμικά προβλήματα.

Εντός της κοινότητας, η μαία επισκέπτεται τη γυναίκα ως τη δέκατη μέρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι βλέπει τη γυναίκα και το βρέφος καθημερινά, αλλά ότι δεν μπορεί να τους απαλλάξει από τη φροντίδα της ως τη δέκατη μέρα το νωρίτερο. Οι μεταγεννητικοί έλεγχοι περιλαμβάνουν νεογνικά τεστ περί την πέμπτη μέρα. Το βρέφος ζυγίζεται και η μαία σχεδιάζει τις επισκέψεις ανάλογα με την υγεία και τις ανάγκες της μητέρας και του βρέφους. Ύστερα περνάνε υπό την επίβλεψη του επισκέπτη ιατρού.

 

Φροντίδα του νεογέννητου

Στη γέννα, το βρέφος λαμβάνει μια βαθμολογία στην κλίμακα Άπγκαρ σε ηλικία, το λιγότερο, μεταξύ ενός και πέντε λεπτών. Αυτό είναι μια βαθμολογία με 10 βαθμούς με την οποία γίνεται εκτίμηση στο βρέφος σε 5 διαφορετικές περιοχές-με την κάθε μία να έχει αξία μεταξύ 0 και 2 βαθμών. Αυτές οι περιοχές είναι: χρώμα, αναπνευστική δυσκολία, χροιά, καρδιακός παλμός και ανταπόκριση σε ερεθίσματα. Η μαία ελέγχει το βρέφος για οποιοδήποτε προφανές πρόβλημα, ζυγίζει το βρέφος και μετράει την περίμετρο του κεφαλιού. Η μαία βεβαιώνεται ότι ο ομφάλιος λώρος έχει δεθεί γερά και ότι το βρέφος έχει τις κατάλληλες ετικέτες πάνω του(αν είναι σε νοσοκομείο). Το μήκος του βρέφους δεν μετράτε σε τακτική βάση. Η μαία κάνει αυτούς τους ελέγχους όσο εγγύτερα στη μητέρα γίνεται και επιστρέφει το βρέφος στη μητέρα. Η σωματική επαφή ενθαρρύνεται, καθώς ρυθμίζει τον καρδιακό παλμό, την αναπνοή, την οξυγόνωση και τη θερμοκρασία του βρέφους και προάγει τον δεσμό βρέφους-μητέρας και τον θηλασμό.

Μαιευτική συνοχή φροντίδας

Η μαιευτική συνοχή φροντίδας είναι η διαδικασία όπου μία ή περισσότερες μαίες έχουν την κύρια ευθύνη για τη συνοχή της φροντίδας για τις εγκυμονούσες γυναίκες με ένα πολυπειθαρχικό δίκτυο συμβουλευτικής και παραπομπής σε άλλους επαγγελματίες υγείας. Αυτό είναι διαφορετικό από την ΄΄ιατρική φροντίδα΄΄ όπου ένας μαιευτήρας ή ο οικογενειακός γιατρός είναι ο κύριος υπεύθυνος. Στα συμμετοχικά μοντέλα φροντίδας, η ευθύνη μοιράζεται μεταξύ της μαίας, του μαιευτήρα και/ή του οικογενειακού γιατρού.

Σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση του Ιδρύματος Κοχρέιν για τα δημόσια συστήματα υγείας στην Αυστραλία , στον Καναδά, στη Νέα Ζηλανδία, στην Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο ΄΄πρέπει να προσφέρονται στις περισσότερες γυναίκες μαιευτικά πρότυπα φροντίδας και οι γυναίκες πρέπει να ενθαρρύνονται να ζητούν αυτήν την επιλογή, αν και πρέπει να δειχθεί η δέουσα προσοχή στην εφαρμογή αυτής της συμβουλευτικής σε γυναίκες με σημαντικές ιατρικές ή μαιευτικές επιπλοκές΄΄. Ανάμεσα στα αποτελέσματα της μαιευτικής φροντίδας είναι και τα εξής:

• μια μείωση στη χρήση επισκληρίδιου ορού, με λιγότερες επισιοτομές η υποβοηθούμενες με εργαλεία γέννες.
• μεγαλύτερος μέσος όρος διάρκειας τοκετού, μετρημένος σε ώρες.
• αυξημένες πιθανότητες φροντίδας κατά τον τοκετό από μαία γνωστή της εγκυμονούσας.
• αυξημένες πιθανότητες αυθόρμητου κολπικού τοκετού.
• μειωμένος κίνδυνος πρόωρου τοκετού.
• μειωμένος κίνδυνος αποβολής πριν τη συμπλήρωση 24 εβδομάδων κύησης, αν και δεν φαίνεται να υπάρχουν διαφορές για το ίδιο ρίσκο μετά από αυτό το διάστημα.

Δεν υπήρχε διαφορά στον αριθμό καισαρικών τομών. Όλες οι δοκιμές στην ανάλυση του Ιδρύματος Κοχρέιν περιλάμβαναν αδειοδοτημένες μαίες, και καμία δεν περιελάβανε παραδοσιακές μαίες. Επίσης καμία δοκιμή δεν περιελάβανε τοκετούς εκτός μαιευτηρίου.

 

Αγορά Εργασίας

Τομείς Απασχόλησης και Προοπτικές Αγοράς Εργασίας:

Ο μαιευτής / η μαία μπορεί να εργαστεί:

σε ιδιωτικά και δημόσια μαιευτήρια – Νοσοκομεία,

γυναικολογικές κλινικές,

κέντρα υποβοηθούμενης αναπαραγωγής,

ιδιωτικά ιατρεία,

εταιρείες μητρικού θηλασμού ή ανώδυνου τοκετού,

μονάδες νεογνών, φροντίδα των νεογνών,

Τμήμα Οικογενειακού Προγραμματισμού των Νοσοκομείων,

σε Χειρουργεία Συμμετέχοντας στη Χειρουργική Ομάδα π.χ. (Γέννα) κ.α.,

κέντρα υγείας.

Oι μαιευτές / μαίες μπορούν να εργαστούν και ως ελεύθεροι επαγγελματίες προσφέροντας τις τις υπηρεσίες τους στο σπίτι της εγκύου ή μητέρας, και του νεογνού, κυρίως σε χωριά και ημιαστικές περιοχές, αφού έχουν ασκήσει τις δραστηριότητές τους για δύο χρόνια σε νοσοκομείο ή άλλο ίδρυμα υγείας αναγνωρισμένο για το σκοπό αυτό.

Στη συνέχεια χορηγείται άδεια από το Υπουργείο Υγείας Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.

Ο μαιευτής / η μαία μπορεί επίσης να ασκήσει το επάγγελμα σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με τις εκάστοτε διατάξεις.