Γενικά
Η επαγγελματική ομάδα των μαιών/μαιευτών έχει ορίσει ως στόχο της τη διασφάλιση της φροντίδας της υγείας των γυναικών, των βρεφών και των οικογενειών τους, τόσο κατά τη διάρκεια του τοκετού όσο και μετά από αυτόν, αλλά και κατά τη συνολική αναπαραγωγική φάση της γυναίκας. Η εκπλήρωση αυτού του στόχου απαιτεί εκτός των δεξιοτήτων κάθε μαίας/μαιευτή, τη συνεχή εξέλιξη της μαιευτικής επιστήμης.
Οι μαίες/μαιευτές είναι επαγγελματίες υγείας πρώτης γραμμής και από τους σωστούς χειρισμούς τους μπορεί να εξαρτηθεί η αίσια έκβαση ενός «δύσκολου περιστατικού». Οι μαίες/μαιευτές με τις γνώσεις, την εμπειρία και τη σωστή συνεργασία προσφέρουν στην έγκυο και τους υπόλοιπους επιστήμονες υγείας που συμμετέχουν σε έναν τοκετό, το αίσθημα της ασφάλειας, της σιγουριάς και της ηρεμίας. Ο ρόλος τους βέβαια δεν τελειώνει στην αρχική αντιμετώπιση του περιστατικού, αλλά συνεχίζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της διαμονής της γυναίκας στο τμήμα, αλλά και στη συνέχεια κατά την περίοδο της λοχείας και του θηλασμού στο σπίτι.
Βασικός οδηγός για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι η τήρηση ενός κώδικα ηθικής δεοντολογίας κατά τη διάρκεια των σπουδών, κατά την άσκηση του επαγγέλματος αλλά και κατά την επιστημονική τους έρευνα. Αυτός ο κώδικας ηθικής δεοντολογίας βασίζεται στην αναγνώριση και το σεβασμό της αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου και στοχεύει στη διατήρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού και της ισότητας στο μαιευτικό κλάδο, έχοντας ως θεμελιώδη βάση των παραπάνω αξιών, τον αμοιβαίο αλληλοσεβασμό. Αυτός ο κώδικας περιγράφει την ηθική συμπεριφορά των μαιών/μαιευτών κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων τους, ώστε να εξυπηρετείται η υγεία και η ευημερία των γυναικών, των νεογέννητων, των οικογενειών και του περιβάλλοντός τους.
Αυτό περιλαμβάνει επίσης τις ανθρώπινες σχέσεις των μαιών/μαιευτών στο επαγγελματικό τους περιβάλλον, τον τρόπο της άσκησης του επαγγέλματος κατά τον τοκετό, την αποδοχή και τήρηση των επαγγελματικών ευθυνών και την αναγνώριση των επαγγελματικών υποχρεώσεων, ώστε να διασφαλιστεί η ολοκλήρωση και η ακεραιότητα του μαιευτικού επαγγέλματος.
1. Το επαγγελματικό περιβάλλον της/του Μαίας/Μαιευτή
- Οι Μαίες/Μαιευτές διασφαλίζουν ότι οι γυναίκες που παρακολουθούνται από αυτές λαμβάνουν επαρκή πληροφόρηση, η οποία τις οδηγεί στη λήψη μιας τεκμηριωμένης απόφασης, και τις ενθαρρύνουν να αναλαμβάνουν την ευθύνη των αποφάσεών τους.
- Οι Μαίες/Μαιευτές βοηθούν τις γυναίκες και τις οικογένειές τους να εκφράζουν την άποψή τους σε θέματα που αφορούν την υγεία των ιδίων, των οικογενειών τους και του κοινωνικού και πολιτισμικού περιβάλλοντός τους.
- Οι Μαίες/Μαιευτές αγωνίζονται για την εφαρμογή μιας πολιτικής, η οποία εξασφαλίζει την απαραίτητη φροντίδα υγείας για τις γυναίκες, τα παιδιά και την οικογένεια, τόσο κατά την εγκυμοσύνη όσο και μετά τον τοκετό.
- Οι Μαίες/Μαιευτές αλληλοϋποστηρίζονται κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους.
- Οι Μαίες/Μαιευτές συνεργάζονται με άλλες επαγγελματικές ομάδες, κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους.
2. Η άσκηση του επαγγέλματος Μαίας/Μαιευτή
- Οι Μαίες/Μαιευτές φροντίζουν, παρακολουθούν και συμβουλεύουν τις γυναίκες και τις οικογένειές τους κατά τον οικογενειακό προγραμματισμό, την εγκυμοσύνη, τον τοκετό, τη
λοχεία, το θηλασμό και σέβονται στα πλαίσια νομικών και επαγγελματικών οδηγιών και κανόνων τις επιμέρους πολιτισμικές και ατομικές ιδιαιτερότητες και συνήθειες. - Οι Μαίες/Μαιευτές προωθούν την εμπιστοσύνη των γυναικών και κοριτσιών στην φυσιολογία της κύησης και του τοκετού και ενισχύουν το υπόβαθρό τους, ώστε να θεωρούν αυτές τις διαδικασίες ως απολύτως υγιείς και φυσιολογικές.
- Οι Μαίες/Μαιευτές χρησιμοποιούν τις τεκμηριωμένες επαγγελματικές γνώσεις, και διασφαλίζουν έναν ασφαλή τοκετό, κάτω από όλες τις συνθήκες και πολιτισμικά περιβάλλοντα.
- Οι Μαίες/Μαιευτές σέβονται τις σωματικές, ψυχικές και κοινωνικές ανάγκες των γυναικών που ζητούν την υγειονομική τους φροντίδα.
- Οι Μαίες/Μαιευτές συμπεριφέρονται ως πρότυπα των γυναικών και των οικογενειών τους, αναφορικά με την φροντίδα και διατήρηση της υγείας.
Οι Μαίες/Μαιευτές πρέπει να είναι ικανοί να παρέχουν την απαιτούμενη επίβλεψη, φροντίδα και συμβουλευτική στην έγκυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, του τοκετού και στην επιλόχεια περίοδο, καθώς και να διεξάγουν τοκετούς με δική τους ευθύνη και να φροντίζουν το νεογνό και το βρέφος.
Η φροντίδα αυτή περιλαμβάνει την πρόληψη, την έγκυρη επισήμανση συμπτωμάτων που φανερώνουν ανωμαλίες μητέρας και εμβρύου, την αναζήτηση ιατρικής βοήθειας και τη διενέργεια επειγόντων μέτρων κατά την απουσία ιατρικής βοήθειας.
Έχουν σημαντικό ρόλο στη συμβουλευτική υγείας όχι μόνο της επιτόκου αλλά και όλης της οικογένειας καθώς και της κοινότητας. Το έργο τους περιλαμβάνει την εκπαίδευση και προετοιμασία του ζεύγους για το ρόλο του γονέα, άλλα γυναικολογικά θέματα, οικογενειακό προγραμματισμό και παιδιατρική φροντίδα.
Οι Μαίες/Μαιευτές μπορούν να ασκούν το λειτούργημά τους σε νοσοκομεία, κλινικές, μονάδες υγείας και κατ’ οίκων ή άλλες υπηρεσίες».
Αναμφισβήτητα οι Μαίες/Μαιευτές είναι από τα βασικά στελέχη της ομάδας επαγγελμάτων υγείας. Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, έχουν «άδεια ασκήσεως επαγγέλματος» σε ολόκληρη την επικράτεια και μπορούν να αναλάβουν με δική τους ευθύνη:
- Την παρακολούθηση της εγκύου
- Την εκτέλεση φυσιολογικού τοκετού
- Τη φροντίδα λεχώνας και νεογέννητου
Όταν πλησιάζει ο τοκετός, το μεγαλύτερο πρόβλημα για τη γυναίκα είναι ο φόβος για τη διαδικασία της γέννησης. Για να τον αντιμετωπίσει, η μέλλουσα μητέρα πρέπει να εκπαιδευτεί από τη Μαία/τον Μαιευτή στο τι πρέπει να περιμένει κατά τον τοκετό, πώς να εστιάζει την προσοχή της μακριά από τον πόνο και πώς να χαλαρώνει με ασκήσεις αναπνοής, ώστε ο πόνος να είναι λιγότερος.
Οι Μαίες/Μαιευτές είναι επιστήμονες οι οποίοι θα προετοιμάσουν τη γυναίκα για την εγκυμοσύνη, τον τοκετό και την περίοδο λοχείας. Θα είναι δίπλα της όποτε τους χρειαστεί δίνοντάς της συμβουλές για τη διατροφή, την καθημερινή υγιεινή και την αντιμετώπιση οποιουδήποτε προβλήματος κατά τη διάρκεια της κύησης. Θα ενισχύσουν ψυχολογικά το νέο ζευγάρι και θα το προετοιμάσουν για τις ευχάριστες αλλαγές που θα συντελεστούν στη ζωή τους με τη γέννηση του παιδιού.
3. Η επαγγελματική ευθύνη Μαίας/Μαιευτή
- Οι Μαίες/Μαιευτές διαχειρίζονται τα προσωπικά δεδομένα των γυναικών που φροντίζουν και των οικογενειών τους, με απόλυτη εχεμύθεια, και τα γνωστοποιούν σε τρίτους μόνο με την κατηγορηματική συγκατάθεσή τους ή όταν το επιβάλει ο νόμος.
- Οι Μαίες/Μαιευτές είναι υπεύθυνες/οι για τις αποφάσεις, τους χειρισμούς και τις συνέπειες αυτών κατά τη φροντίδα των γυναικών.
- Οι Μαίες/Μαιευτές πρέπει να διασφαλίζουν τη στοιχειώδη υγειονομική φροντίδα σε γυναίκες, παιδιά και οικογένειες, ακόμη και αν οι ασθενείς σε μεμονωμένες περιπτώσεις, τεκμηριωμένα και βάσιμα, αρνούνται τις υπηρεσίες τους.
- Οι Μαίες/Μαιευτές συμμετέχουν στην εξέλιξη και πραγματοποίηση υγειονομικών διαδικασιών, προκειμένου να υποστηρίξουν τις γυναίκες και τις οικογένειες κατά την απόκτηση παιδιών.
4. Οι επαγγελματικές ικανότητες και δεξιότητες Μαιών/των
- Οι Μαίες/Μαιευτές ακολουθούν τη δια βίου μάθηση και ενσωματώνουν τις νέες γνώσεις, δεξιότητες και τεχνολογίες στο επάγγελμα και την καριέρα τους.
- Οι Μαίες/Μαιευτές υποστηρίζουν την επιστημονική έρευνα και δημοσιεύουν τις επαγγελματικές και επιστημονικές τους γνώσεις.
- Οι Μαίες/Μαιευτές εξελίσσουν ποικιλοτρόπως τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους, όπως π.χ. μέσω της εκπαίδευσης, της έρευνας, της διδασκαλίας, των μεταπτυχιακών σπουδών, καθώς επίσης και της διασφάλισης της ποιότητας.
- Οι Μαίες/Μαιευτές συμμετέχουν και συνδιαμορφώνουν με άλλους επιστήμονες υγείας την διεπιστημονική εκπαίδευση και γνώση σε όλες τις διαδικασίες της μητρότητας.
5. Μαιευτική φροντίδα στον τοκετό
Σε πολλά πλήρως επανδρωμένα και καλά οργανωμένα κέντρα οι Μαίες/Μαιευτές παρέχουν ολοκληρωμένη ψυχοπροφυλακτική προετοιμασία για τον τοκετό στο ζευγάρι και αναλαμβάνουν το έργο να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις και τις συνθήκες που θέλει η επίτοκος, ώστε να έχει ο τοκετός της την καλύτερη δυνατή έκβαση.
Οι Μαίες/Μαιευτές παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο με την επίδραση που ασκούν στην μέλλουσα μητέρα και στην οικογένειά της γενικότερα. Απαραίτητες προϋποθέσεις για την άσκηση του μαιευτικού επαγγέλματος θα πρέπει να είναι η προσεκτική παρακολούθηση, η ενημέρωση, η εκπαίδευση, η βαθιά κατανόηση του έργου που αναλαμβάνει, η υποστήριξη, η υπομονή, η φροντίδα και η ενθάρρυνση ώστε η εγκυμοσύνη και ο τοκετός να είναι περίοδοι σωματικής, ψυχολογικής και συναισθηματικής ανάπτυξης της μητέρας και του παιδιού.
Η μέλλουσα μητέρα αποκτά μία ιδιαίτερη σχέση με τη μαία/τον μαιευτή – σχέση που αποδεικνύεται πολύτιμη, ειδικά στην περίπτωση που η γυναίκα γεννήσει φυσιολογικά. Στο μαιευτήριο η μαία/ο μαιευτής είναι δίπλα στη γυναίκα καθ’ όλη τη διάρκεια του τοκετού ή της καισαρικής στηρίζοντάς τη συναισθηματικά και κατευθύνοντάς την έως και το τελικό στάδιο της γέννησης του παιδιού.
Η φάση αυτή τις περισσότερες φορές είναι πολύωρη, γεμάτη πρωτόγνωρα συναισθήματα και εντάσεις, δυσκολίες και εμπειρίες μοναδικές.
Οι μαίες/ μαιευτές βρίσκονται δίπλα στην επίτοκο καθ’ όλη τη διάρκεια του τοκετού, και από τη δική τους δουλειά εξαρτάται πολλές φορές η αίσια εξέλιξη προς έναν φυσιολογικό τοκετό.
Οι σωστές κατευθυντήριες οδηγίες, η σωστή και έγκαιρη ενημέρωση του γιατρού, οι εύστοχες και κατάλληλες παρατηρήσεις των μαιών/μαιευτών, διευκολύνουν κατά ένα σημαντικό σημείο τη δουλειά του μαιευτήρα.
Ο τοκετός είναι μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή για την ζωή μιας γυναίκας και του ζευγαριού. Η εμπειρία αυτή, οποιοδήποτε και εάν είναι το αποτέλεσμα, πρέπει να είναι καλή και να μείνει χαραγμένη στην μνήμη της γυναίκας με έντονα και όμορφα συναισθήματα. Κατά την διάρκεια των
σημαντικών αυτών ωρών οι άνθρωποι που τη συνοδεύουν μαζί με την μαία/τον μαιευτή τη βοηθούν, συμπαραστέκονται στην προσπάθειά της και παίζουν έναν ιδιαίτερα ξεχωριστό και σημαντικό ρόλο, βοηθώντας την να φτάσει στο στόχο με ασφάλεια και εξατομικευμένη φροντίδα.
Η μαία/ο μαιευτής υποχρεούται βάσει νόμου να παραβρίσκεται στον τοκετό, είτε τον εκτελεί η ίδια/ο ίδιος είτε ο γυναικολόγος-μαιευτήρας. Βρίσκεται από την αρχή μέχρι το τέλος του τοκετού δίπλα στη γυναίκα, εφαρμόζοντας μαζί της όλα αυτά που της έχει μάθει, τον τρόπο της αναπνοής, τον τρόπο χαλάρωσης, της θέση και τη στάση κατά την εξώθηση. Η μαία/ο μαιευτής είναι ο άνθρωπος που θα βιώσει μαζί με τη γυναίκα όλες αυτές τις πρώτες έντονες στιγμές.
Η μαία/ο μαιευτής είναι βασικό κομμάτι της φροντίδας της επιτόκου στον τοκετό. Συμβάλλει στην ομαλή έκβαση του τοκετού, βασισμένη στις ανάγκες και προτιμήσεις της κάθε επιτόκου ξεχωριστά, αντιμετωπίζοντάς την σαν μια ξεχωριστή οντότητα.
Κατά την διάρκεια του τοκετού οι μαίες/μαιευτες είναι υπεύθυνοι για την παρακολούθηση και διατήρηση του φυσικού φαινομένου του τοκετού και την αποπεράτωση διαδικασιών που θα οδηγήσουν στη γέννηση του μωρού. Σημαντικό κομμάτι του ρόλου τους είναι η υποστήριξη και ενδυνάμωση της επιτόκου και του συντρόφου της στην διατήρηση του φυσικού- φυσιολογικού τοκετού και την ομαλή διεξαγωγή αυτού του φαινομένου με τον λιγότερο δυνατό παρεμβατικό τρόπο.
Οι μαίες/μαιευτές είναι υπεύθυνοι για την λήψη προστατευτικών μέτρων που διασφαλίζουν την καλή υγεία της επιτόκου και του μωρού της, την προώθηση του φυσιολογικού τοκετού, την εκτίμηση της παρεχόμενης ιατρονοσηλευτικής περίθαλψης και την φροντίδα σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού.
Είναι σημαντικό οι μαίες/μαιευτές να εμπνέουν εμπιστοσύνη και ασφάλεια και να μπορεί να επικοινωνήσει η επίτοκος μαζί τους με άνεση.
Οι μαίες/μαιευτές παρέχουν υπηρεσίες υψηλού επιστημονικού και επαγγελματικού επιπέδου αναγνωρίζοντας τις ανάγκες τις κάθε γυναίκας.
6. Προτερήματα και απαιτούμενα χαρακτηριστικά Μαιών/τών
- Υψηλές επιστημονικές και επαγγελματικές γνώσεις και εμπειρία
- Πνεύμα ομαδικότητας, συνεργασίας και καλών σχέσεων με άλλους επιστήμονες υγείας και συναδέλφους
- Εμπνέει αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης
- Επικοινωνεί με την επίτοκο
- Ευελιξία
- Ενδιαφέρον για το συνάνθρωπο και την ξεχωριστή ιδιαίτερη οντότητα κάθε επιτόκου
- Κατανόηση
- Ψυχική και σωματική αντοχή
- Υπομονή
- Ευχάριστη διάθεση, αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση
- Αξιοπιστία
- Παρατηρητικότητα
- Υπευθυνότητα
- Πρωτοβουλία
- Ανεξαρτησία
- Αυτονομία
- Συναισθηματική ισορροπία
- Ψυχραιμία και δυναμισμός
- Γνώσεις Η/Υ και νέων τεχνολογιών
- Γνώσεις ξένων Γλωσσών (Αγγλικά, Γερμανικά κτλ.)